بازتاب فیلتر تلگرام همانند دیگر شبکههای اجتماعی نیست، چرا که تلگرام این روزها تبدیل به یک کانال خبری برای اکثر رسانهها شده است تا آنجا که گفته میشود حتی صدا و سیما نیز در خلال برنامههای خود کاربران را به استفاده از این شبکه ترغیب میکند به عنوان نمونه در مجله خبری ساعت ۱۹ بارها مجری برنامه، مخاطبان را به کانال رسمی مجله خبری خود در تلگرام فراخوانده است و این بدین معناست که رویکرد تلگرام با دیگر شبکههای اجتماعی همچون وایبر، لاین، وی چت و… بسیار متفاوت است.
بنابراین زمزمه فیلتر آن میتواند بازتابهای گستردهای در میان همه قشرها به وجود آورد یکی از این بازتابها را در اینجا بررسی می نماییم. مطلبی با عنوان ۵ نکته درباره شایعه فیلترینگ تلگرام؛ در این مطلب آمده است که:
۱ – حدود ۲۰ میلیون ایرانی کاربر تلگرام هستند. اگر قائل به مردمسالاری باشیم – که قاعدتاً باید باشیم – همین تعداد اعضا، رفراندومی است مبنی بر اینکه مردم ایران، خواهان برقراری این وسیله ارتباطی هستند و هر گونه اقدامی خلاف این خواسته، بیهیچ تعارفی، اقدام علیه اکثریت و جمهوریت به شمار میرود.
۲ – در شرایطی که رئیس جمهوری رسماً و صراحتاً و همسو با مردم میگوید که دسترسی مردم باید به شبکههای اجتماعی تسهیل شود، ایجاد اختلال در شبکههای مذکور و پرطرفدارترین آنها یعنی تلگرام، هرگز حاوی پیام مناسب برای مردم نیست.
۳ – قبل از تلگرام، اپلیکیشنهای دیگری مانند وی چت و وایبر، فیلتر یا دچار کندی تعمدی شدند که از این اقدام چند نتیجه حاصل شد:
– میلیونها نفر روی گوشیهای خود، فیلتر شکن نصب کردند و بدین ترتیب دسترسیشان به سایتهای ممنوع، تسهیل شد.
این در حالی است که اگر ویچت فیلتر نمیشد، اساساً نیازی به نصب فیلتر شکن احساس نمیکردند.
– اتفاق دوم این بود که مردم، از بین اپلیکیشنهای متعدد موجود، یکی دیگر را برگزیدند و ارتباطات خود را در جایی دیگر دنبال کردند.
– مردم بواسطه فیلترینگ، ناراحت و بدبین شدند و نیز رسانههای خارجی، توانستند سوژهای برای تبلیغات ضد ایرانیشان بیابند. این سوژه را هم نه ضد انقلاب و اپوزیسیون که خود مسئولان در اختیار آنها قرار دادند.
بنابراین با توجه به سه پیامد فوق، میبینیم که تجربههای قبلی فیلترینگ، نه تنها نفعی نداشت، که سراسر زیان و خسران بود، هم برای مردم و هم برای نظام.
۴ – تلگرام چه فیلتر شود و چه نشود، درگرفتن این بحث بین مردم که میخواهند آن را فیلتر کنند چون میلیونها نفر عضو آن شدهاند، نشانه خطرناکی است و باید مسئولانی که واقعاً دلسوز نظام و کشور هستند، بدان توجه ویژه داشته باشند که چرا این گزاره جا افتاده است – یا میخواهد جا بیفتد – که در جمهوری اسلامی نمیخواهند مردم در تعامل و پیوند با یکدیگر باشند؟ مگر جز این است که اصل نظام جمهوری اسلامی و بقای آن، با همین پیوندهای مردمی محقق شده است؟
با تمامی موارد ذکر شده توجه به این نکته ضروری است که محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به تازگی اعلام کرده است که به دنبال آخرین مکاتبه و اخطاری که از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به مسئولان تلگرام در خصوص مسدود کردن کانالهای غیر اخلاقی صورت گرفت، مسئولان این شبکه اقدام به مسدود کردن کانالهای غیر اخلاقی کردهاند و در عین حال گفته میشود از سه ماه پیش موضوع مسدودسازی تلگرام در کار گروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه مطرح بوده و دلیل اصلی آن نیز وجود روباتها و کانالهای غیراخلاقی ذکر شده است.
اینک این سؤال مطرح میشود که چرا با حل مشکلی که بر سر راه شبکه اجتماعی تلگرام در کشور وجود داشت بار دیگر زمزمه فیلتر این شبکه به گوش میرسد، شبکه پرطرفداری که شخص وزیر ارتباطات کاربران آن را بیش از ۱۵ میلیون نفر اعلام کرده است.