امروزه در جهان، صنعت هوانوردی به خصوص در زمینه ی نظامی حرف اول را می زند. شاید تکنولوژی بسیار پیچیده و پیشرفته ای که تا کنون در حال توسعه بوده و هر کشوری بتواند در این زمینه رشد فراوانی داشته باشد و با دیگر کشور ها رقابت کند بدون شک جایگاه ویژه ای در دنیا به خود اختصاص می دهد.
هم اکنون دو کشور مطرح جهان که تا حدودی در مقابل یک دیگر ایستاده اند در این صنعت با یکدیگر زور آزمایی می کنند. از یک طرف آمریکا و از طرف دیگر روسیه که هر دو کشور از نظر صنعت هوایی و هم صنعت فضایی حرف اول را در جهان می زنند.
در این مطلب می خواهیم جنگنده ی روسی را که شاید در نوع خود یکی از شگفت انگیز ترین جنگنده ها باشد را مورد بررسی قرار دهیم.
این جنگنده میگ ۲۹ روسی می باشد که ویژگی منحصر به فرد آن نرخ صعود بسیار بالا می باشد. نرخ صعود همان میزان ارتفاعی که جنگنده می تواند در واحد زمان مثلا ثانیه بگیرد.
میگ ۲۹ یکی از برترین جنگندههای حال حاضر جهان است که در نبردهای هوایی حرف زیادی برای گفتن دارد. اما یکی از ویژگیهای این جنگندهی مدرن، در اختیار داشتن رکورد نرخ صعود است. نرخ صعود یا Rate of Climb به سرعت عمودی یا به عبارتی سرعت تغییر در ارتفاع هواپیما گفته میشود.
حال عواملی که موجب سرعت بالا و نرخ صعود بالا در این جنگنده می شود را می توان به دو عامل قدرت موتور و دیگری شکل آیرودینامیکی این جنگنده بر شمرد. که قدرت موتور باعث سرعت بالا و شتاب گیری افقی و عمودی می شود و شکل آیرودینامیکی که به نوبه ی خود بسیار مهم است باعث ظرافت حرکت و مانور دهی بسیار بالای جنگنده می شود. حال این دو عامل باعث شده است میگ ۲۹، ۳۳۰ متر در ثانیه ارتفاع بگیرد که این مقدار شاید تا کنون غیر قابل دسترس بوده است و حتی فکر به آن نیز در منطق آدمی نمی گنجد ولی آزمایشات این عدد را تصدیق نموده اند حال این سرعت بالا و اوج گیری باعث می شود که جنگنده به راحتی در هر شرایطی مانور پذیری بالایی داشته باشد و این در صحنه ی نظامی و جنگی بسیار حائز اهمیت بوده و نوعی قدرت محسوب می شود.
حال در مبحث عمود پروازی اگر بخواهیم مقابل این جنگنده تکنولوژی برتر دیگری را قرار دهیم میتوان به F35 آمریکا اشاره نمود البته از نظر نوع کاربرد متفاوت بوده ولی از نظر اوج گیری عمودی اندکی مشابه همدیگر می باشند و می توان آنها را رقیب نا تنی دانست.
اف-۳۵ صاعقه ( F-35-Lightning): هواپیمای اف-۳۵ ساخت شرکت Lockheed Martin با همکاری شرکتهای بزرگ دیگر همچون نورثروپ گرومن واقع در آمریکاست، F-35 یک جنگنده نسل پنجم و تک سرنشین و تک موتوره و اولین جنگنده چند منظوره نسل پنجمی محسوب میشود. البته در راستای ساخت این هواپیما تقریباً یک ائتلاف بینالمللی برای سرمایهگذاری در این پروژه عظیم شرکت داشتهاند که از جمله آن کشورها میتوان به انگلستان، دانمارک، کانادا، ترکیه، ایتالیا، استرالیا، اسرائیل و … اشاره کرد. از ویژگیهای این هواپیما میتوان بهصورت کلی به مافوق صوت بودن، رادارگریز بودن، چند منظوره بودن ( برتری هوایی، فرماندهی نیروها، حملات هوا به زمین، حملات هوا به دریا، جنگ الکترونیک) ، عمودپرواز بودن (در برخی از مدلها)، دارای کابین مجهز به آخرین سامانههای جنگی و چندبعدی، چابکی بسیار زیاد، توانایی پرواز و فرود بر روی باندهای کوتاه ( ویژه استفاده در ناوهای هواپیمابر) اشاره کرد. در کل به ادعای شرکت Lockheed Martin شرکت سازنده اف-۳۵ این جنگنده تنها هواپیمای نسل پنجم چند منظوره جهان محسوب میشود.
مشخصات هندسی
از نظر ابعادی این جنگنده دارای ۱۵٫۶ متر طول و ۴٫۳۶ متر ارتفاع و فاصله بین دو بال ۱۰٫۷ متر و مساحت سطح بال ۴۲٫۷ مترمربع و طول دم افقی ۶٫۶۵ متر و وزن خالی ۳۲۳۰۰ پوند و ظرفیت حمل ۱۳۱۰۰ پوند سوخت و توانایی حمل ۶۸۰۰ کیلوگرم مهمات است.
نوع تسلیحات مورد استفاده
درباره تسلیحات مورد استفاده در جنگندهها میشود بحثهای فراوانی انجام داد ولی اگر بخواهیم بهصورت عمومی صحبت کنیم این تسلیحات به سه گروه عمده تقسیم بندی میشوند که عبارت است از تیر بار هواپیما که برای جنگ های در فاصله کوتاه مورد استفاده قرار میگیرد، موشکهای هوا به هوا که برای جنگهای هوایی برای فاصله های متفاوت مورد استفاده قرار میگیرند (که البته این موشک های هوا به هوا خود به دو دسته راداری و حرارتی تقسیم بندی می شوند)، و همچنین موشکهای هوا به زمین که آن ها نیز تقسیم بندی های خود را دارند. در کل این جنگنده به صورت استاندارد توانایی حمل ۲ موشک فوق پیشرفته هوا به هوای AIM 120 و همچنین دو بمب هوشمند قابل هدایت ۱۰۰۰ پوندی GBU-32 است.
در نتیجه این ترکیب بندی سلاحها، این هواپیما قادر است هم در هوا و هم بر روی زمین بسیار خطرناک ظاهر شود. جای ذکر است که این جنگنده با مقداری تغییر در ساختار نرم افزاری و همچنین سخت افزاری قادر به حمل انواع دیگر موشک های راداری مثل sparrow نیز هست ولی موشکهای ذکرشده از کارایی فوق العادهای برخوردار هستند. البته زمانی به قدرت واقعی این سلاحها پی میبریم که بدانیم این هواپیما دارای رادار های بسیار قوی و همچنین سیستم کنترل بسیار هوشمند است.
مقایسه چند ویژگی با چند جنگنده
از دیگر ویژگی های این هواپیمای جنگنده بیشینه سرعت ۱٫۶ ماخ در حالت بارگذاری حداکثری سلاح است؛ البته از این نظر سریعترین در جهان محسوب نمیشود زیرا هواپیما های دیگر نیز وجود دارند که از اف-۳۵ سریع تر هستند. برای مثال جنگنده اف-۱۴ که در اختیار نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران نیز است ( اف-۱۴ در سال ۲۰۰۶ از نیروی دریایی آمریکا بازنشسته شد و جای خود را به اف-۱۸ داد) دارای بیشینه سرعت ۲٫۲ ماخ است و یا این که هواپیمای میگ-۲۵ روسیه نیز که البته آن هم در اختیار ارتش ایران است دارای بیشینه سرعت ۳٫۲ ماخ است. البته سرعت بیشینه برای جنگ های هوایی فاکتوری مهم محسوب میشود ولی عامل تعیینکننده و برگ برنده محسوب نمی شود زیرا رادار و سلاح های بهتر در جنگهای هوایی عوامل به مراتب مهم تری هستند. بنابراین شرکت Lockheed Martin تصمیم گرفت تا از صرف هزینه های اضافه برای افزایش سرعت این جنگنده جلوگیری کند ولی در عوض بر روی دیگر ویژگی های تعیین کننده آن سرمایهگذاری کند.
اف-۳۵ دارای شعاع عملیاتی تقریبی ۸۳۳ کیلومتر است که از این نظر نیز جزء بیشترینها محسوب نمیشود زیرا برای مثال اف-۱۴ دارای شعاع عملیاتی تقریبی ۱۰۰۰ کیلومتر است. ولی بهینه سازی های مهندسی ایجاب میکرد که شعاع عملیاتی این جنگنده در این حد باقی بماند؛ البته نبایستی فراموش کرد که این کلاس جنگنده ها توانایی سوخت گیری هوایی را دارند بنابر این با سوختگیری هوایی شعاع عملیاتی این نوع هواپیما ها بی نهایت میشود.